Mart 28, 2024

TechnoJournal

Teknoloji Günlüğünüz

Oyun Sektörünü Bitiren Olay! 1983 Oyun Sektörü Çöküşü!

5 min read
1983 Oyun Sektörü Çöküşü - İmha Edilmiş Oyunlar

1983 Oyun Sektörü Çöküşü - İmha Edilmiş Oyunlar

Atari’nin Oyun Sektöründeki Büyük Adımı: Atari 2600

Oyun sektörü, 1970’lerin sonunda ve 1980’lerin başında ev bilgisayarları ve arcade makineleri sayesinde büyük bir popülarite kazandı. Atari, 1977’de piyasaya sürdüğü Atari Video Computer System (ki biz bunu Atari 2600 olarak biliyoruz) ile ev konsolu pazarının lideri oldu. Atari 2600, oyun kartuşlarını değiştirerek farklı oyunlar oynamaya imkan veren ilk sistemlerden birisiydi. Atari, Taito’nun Space Invaders oyununun lisansını alarak 1980’de konsolun en çok satan oyununu yarattı. Bu oyun, Atari 2600’in satışlarını dört kat artırdı ve bir milyondan fazla kopya satan ilk oyun oldu. Atari’nin başarısı, diğer şirketleri de ev konsolu pazarına girmeye teşvik etti. Odyssey 2, Intellivision, ColecoVision, Vectrex gibi birçok konsol ortaya çıktı.

Atari 2600
Atari 2600

Atari ve Activision

Atari 2600’in en büyük avantajı, üçüncü parti geliştiricilerin de oyun üretebilmesiydi. Hatta bu konsol bizi üçüncü parti geliştiricilerle tanıştırmıştı. İlk üçüncü parti geliştirici ise şu anda da popülerliğini hala sürdüren Activision firmasıydı. Activision , Atari firmasından ayrılan geliştiricilerin kurduğu bir firmaydı. Doğal olarak da Atari konusunda bilgi sahibiydi bu ekip.

Activision
Activision

Activision’ın da sektöre dahil olması sayesinde konsolun oyun kütüphanesi genişledi ve çeşitlendi. Ancak bu durumun da bazı sorunları vardı. Örneğin, Activision gibi bazı geliştiriciler Atari’nin lisans ücretlerini ödemeyi reddetti ve kendi oyunlarını piyasaya sürdü. Atari bununla yasal yollardan mücadele etmeye çalıştı, ancak başarılı olamadı. Ayrıca, bazı geliştiriciler kalitesiz ve acele edilmiş oyunlar üretti ve bunlar tüketiciler tarafından beğenilmedi. Bu da oyun sektörünün itibarını zedeledi.

Atari’nin Türkiye’deki Başarısı. Konsol = Atari

Atari 2600, Türkiye’de de büyük bir ilgi gördü ve 1980’lerin sonunda ve 1990’ların başında en popüler oyun konsolu oldu. Atari 2600, Türkiye’de Meta A.Ş. tarafından lisanslı olarak üretildi ve dağıtıldı. Meta A.Ş., Atari 2600 için özel olarak tasarlanmış kartuşlar da üretti ama bunlar diğer Atari 2600 cihazlarında çalışmıyordu. Bu nedenle, Meta A.Ş., kartuşları çevirmek için bir adaptör de geliştirdi. O dönem sürekli televizyon ve gazetelere Atari reklamı veriliyordu. Her yerde Atari vardı.

Televizyonda Yayınlanmış Atari Reklamı

Atari 2600, Türkiye’de o kadar yaygınlaştı ki, oyun konsolu kelimesinin yerine atari kelimesi kullanılmaya başlandı. Atari kelimesi, bugün bile bazen oyun konsolu anlamında kullanılmaktadır.

1983 Oyun Sektörü Çöküşü

E.T. Faciası

Atari 2600 E.T.
Atari 2600 E.T.

Atari’nin E.T. macerası ise oyun sektörünün çöküşünün en önemli nedenlerinden biri olarak kabul edilir. E.T., 1982 yılında vizyona giren ve dünya çapında büyük bir gişe başarısı elde eden bir bilim kurgu filmiydi. Atari, filmin video oyunu haklarını almak için Steven Spielberg ile anlaştı ve bunun için 21 milyon dolar ödedi. Ancak Atari’nin bu oyunu Noel sezonuna yetiştirmek için sadece beş haftası vardı. Bu süre içinde oyunu tasarlamakla görevlendirilen Howard Scott Warshaw, Spielberg’in hayranıydı ve ona layık bir oyun yapmak istiyordu. Fakat bu süre içinde yapabildiği en iyi şey, E.T.’nin gezegendeki telefon parçalarını toplayarak eve dönmesini sağlamak olan basit bir macera oyunuydu.

Atari 2600 E.T.
Atari 2600 E.T.

Oyun piyasaya çıktığında hem eleştirmenlerden hem de oyunculardan olumsuz tepkiler aldı. Oyunun çok zor, çok sıkıcı ve çok hatalı olduğu söylendi. Oyuncuların E.T.’yi sürekli düştüğü çukurlardan çıkarmak zorunda kalması büyük bir eleştiri konusuydu. Oyunun satışları da beklentilerin çok altında kaldı. Atari, 4 milyon adet sattığı halde 5 milyon adet geri dönen E.T. kartuşuyla karşı karşıya kaldı.

1983 Oyun Sektörü Çöküşü - İmha Edilmiş Oyunlar
1983 Oyun Sektörü Çöküşü – İmha Edilmiş Oyunlar

Bu o kadar büyük bir bela oldu ki Atari’nin başına; bütün oyunları imha etmeye karar verip New Mexico’da kocaman bir araziye oyunları toplayıp gömdüler. Bunu böyle anlatırken gerçekçi gelmiyor farkındayım. Aslında bu olay uzun bir süre şehir efsanesi olarak dolaşmıştı. 2014’te “Atari: Game Over” belgeseli için bu efsaneyi araştırmaya karar verdiler. New Mexico’daki araziye iş makineleriyle girip kazılar yaptılar ve sonucunda milyonlarca gömülmüş oyun kartuşuyla karşılaştılar.

1983 Oyun Sektörü Çöküşü - İmha Edilmiş Oyunlar
1983 Oyun Sektörü Çöküşü – İmha Edilmiş Oyunlar

Atari’nin E.T. oyunu, oyun sektörünün çöküşüne neden olan tek faktör değildi, ancak en büyük darbeyi vuranlardan biriydi. Atari, 1983 yılında 536 milyon dolar zarar etti ve 1984 yılında bölündü. Oyun sektörü de 1983-1985 yılları arasında büyük bir durgunluk yaşadı. Oyun satışları %97 oranında düştü ve birçok şirket iflas etti veya oyun pazarından çekildi. Oyun konsollarına olan ilgi azaldı ve yerini kişisel bilgisayarlara bıraktı. Oyun sektörünün uzun vadeli bir geleceği olmadığı düşünüldü.

Diğer Faktörler

Sektörde o dönem lisanslama vs. hak getire. Şimdi PS5 ya da XBOX’ın kopyasını yapmasını deneseniz aldınız başınıza belayı. O dönemler öyle bir şey tabii ki de yok. Konsolların klonu yapılıyor, oyunların klonu yapılıyor, kalite kontrol olmadan kötü oyunlar çıkarılıyor. Bu da insanları gittikçe sektörden zaten soğutuyordu. E.T. aslında bardağı taşıran son damla olmuştu.

Bütün bu karmaşa ve sektör çöküşünden bizi kurtaran bir firma ve oyun var. Hatta bu oyun o kadar başarılı oldu ki bütün sektöre bakışı değiştirdi. Ama bu da başka bir yazının konusu 🙂

Kaynaklar:

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Copyright TechnoJournal © All rights reserved. | Newsphere by AF themes.